أعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله ربّ العالمین و الصلاه و السّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علی آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیه الله فی الأرضین و لَعنه الله عَلی اعدائهم أجمعین.

اظهار ارادت کنید خدمت قطب عالم امکان و محور عالم وجود و واسطۀ بین غیب و شهود، یعنی حضرت ولی‌ عصر (عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، با سه صلوات.

بحث دیروز ما رسید به صبر در خانه. صبر خانوادگی را منقسم کردم به سه قسم: صبر زن و شوهر راجع به یکدیگر، صبر در مقابل پدر و مادر و صبر و استقامت در تربیت اولاد.

دیروز فی‌الجمله راجع به صبر و استقامت بین زن و شوهر صحبت کردم. چیزی که باید توجه داشته باشیم تا انشاء الله در آخر کار نتیجه بگیریم، اینست که اسلام خانه و خانواده را خیلی دوست دارد. به اندازه‌ای که پیغمبر اکرم می‌فرماید هیچ خانه‌ای مقدّس‌تر نزد من از خانه‌ای نیست که در آن خانه ازدواج شود. باز پیغمبر اکرم می‌فرماید هیچ خانه‌ای مبغوض‌تر پیش من نیست از خانه‌ای که در آن خانه طلاق واقع شود. یک روایت عجیبی از امام حسین «سلام‌الله‌علیه» است. شخصی عروسش را طلاق داده بود. آمد خدمت امام حسین «سلام‌الله‌علیه». امام فرمودند من شنیده‌ام که عروست راطلاق دادی؟ او گفت: بله. امام حسین «سلام‌الله‌علیه» فرمودند می‌دانی چقدر گناه کردی! گناه تو مثل کسی است که یک نفر را زنده زنده رگهایش را از بدنش بیرون بکشند همۀ شما هم شنیدید که: (أبغض الحلال عندالله الطلاق).

محبوبتر از همه چیز نزد خدا ازدواج و مبغوض‌تر از همه چیز نزد خدا طلاق است. همین که الان متأسفانه ازدواج کم شده است و طلاق خیلی زیاد شده است، یعنی آنچه اسلام می‌خواسته نشده و آنچه اسلام نمی‌خواسته، شده است. قرآن برای تشکیل این خانواده و تشکیل خانه واجب کرده است بر همۀ مسلمانها که نه تنها فقط بچه‌های خود را ازدواج دهند، بلکه همۀ بی‌زن و بی‌شوهرها باید در اسلام زن بگیرند و باید شوهر کنند. مردم هم باید اقدام کنند. قرآن می‌فرماید:

(وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ  یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ)

از اینکه بیکار است و فقر دارد، نترس بلکه به وظیفه عمل کن و وظیفه اینست که باید دختر را شوهر داد و پسر را زن داد. پیغمبر اکرم روی منبر خیلی در این باره سفارش می‌کردند و مخصوصاً اینکه گرفتگی در باب ازدواج نکنید و سخت‌گیری در باب ازدواج نکنید. سخت‌گیریها و گرفتگیها، فساد جلو می‌آورد، بلای بزرگ جلو می‌آورد. پیغمبر اکرم روی منبر گاهی در وسط صحبت به قول ما طلبه‌ها یک جملۀ معترضه می‌فرمود که: «اذا جاء‌کم من ترضون خلقه ودینه فزوجوه، انکم إلا تفعلوه تکن فتنه فی الارض وفساد کبیر» وقتی برای دختر شما خواستگار آمد، اگر دین داشته باشد و اخلاق داشته باشد، دختر را به او بدهید. همچنین برعکس اگر دختری دین دارد و عفت و اخلاق دارد، این دختر را هرچه زودتر بگیرید. پیغمبر می‌فرمود اگر این ازدواج زود اتفاق نیفتد و دخترها در خانه بمانند و پسرها بی‌زن بمانند، فتنه به پا می‌شود (و الاّ تکن فتنه و فساد کبیر) و مفسده جلو می‌آید، آن هم مفسدۀ خیلی بالا.

پیغمبر اکرم سفارش می‌کردند و در آن زمان همه ازدواج می‌کردند، الان عکس شده و این جملۀ پیغمبر جامۀ عملی پوشیده است. الان پنجاه درصد به بالای فساد اخلاقی ما زیر سر تجرّد و عذوبت است. خیال نکنید این بی‌بند و باریها و رفیق بازیها چیز ساده‌ایست. در پیش مردم ساده شده و الاّ قرآن گناهش را در سر حد زنا می‌داند. قرآن در این باره می‌فرماید اگر پسری رفیق نامحرم داشته باشد یا دختری یا زنی رفیق نامحرم داشته باشد، این شایسته نیست و بی‌بند و بار و بی‌عفت است. بعد قرآن می‌فرماید زن شایسته اینست که یکی (غیر مسافحات) و یکی هم (غیر متخذّی اخدان). زن شایسته و مرد شایسته آنست که زنا نمی‌کند و زنا نمی‌دهد و رفیق اجنبی و نامحرم هم ندارد و پنجاه درصد فساد اخلاقیها زیر سر این فساد اخلاقی است.

اگر به گفتۀ پیغمبر عمل می‌شد، ما دختر بی‌شوهر که موقع ازدواجش باشد،‌و پسر بی زن که موقع ازدواجش باشد، در جامعه نداشتیم، الان پنجاه درصد این فساد اخلاقی را نداشتیم. به عبارت دیگر اگر ما زود برای جوانها تشکل خانه و خانواده می‌کردیم، فساد اخلاقی خود به خود رفع می‌شد و لاأقل پنجاه درصد به بالا رفع می‌شد و قرآن می‌فرماید این وظیفه فقط برای پدر و مادر نیست. پدر و مادر مقدمند و معلوم است پدر و مادر هرچه زودتر باید دخترشان را شوهر دهند و پسرشان را زن دهند. از این خرافتهایی هم که جلو آمده، نترسند و پا روی این خرافتها بگذارند و نگذارند دختر در خانه بماند و پسر بی‌زن بماند و اگر پدر و مادر نمی‌توانند و نمی‌کنند، همۀ مردم این کار را بکنند. در آیۀ (وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ  یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ) روی سخت اول با پدر و مادرها و بعد با همۀ مردم است. یعنی همۀ مردم همینطور که وظیفه دارند نماز بخوانند، وظیفه دارند روزه بگیرند، وظیفه دارند خمس دهند و به مستمندان کمک کنند، وظیفۀ سنگین دارند که دخترها را شوهر دهند و پسرها را زن دهند.

پیغمبر اکرم یک امتیاز بالایی هم داده به دختری که زود شوهر کند و پسری که زود زن بگیرد. امتیاز هم خیلی بالاست. پیغمبر اکرم گاهی می‌فرمودند اگر یک دختر و پسر با هم ازدواج کنند، عبادتشان هفتاد برابر می‌شود. یعنی در شب عروسی که هنوز عروسی نکردند، اگر دو رکعت نماز یا نماز مغرب و عشا را بخوانند، هفت رکعت نماز در نامۀ عملشان نوشته می‌شود. اما صبح که اینها تشکیل خانه و خانواده دادند و عروسی کردند، دو رکعت نماز صبحشان، صد و چهل رکعت می‌شود. این امتیازی است که پیغمبر اکرم داده است. حال در مسابقه‌ها ببینید که چقدر امتیاز بالاست. حتی در روایت دیگر پیغمبر اکرم می‌فرماید اگر دختر و پسری ازدواج کنند و تشکیل خانه و خانواده دهند، ثواب دو رکعت نمازشان مثل اینست که از اول شب تا به صبح عبادت کرده باشند. اینها را ما نباید ساده بگیریم که ساده گرفتیم و اینها را نباید فراموش کنیم که فراموش کرده‌ایم و لطمۀ آن را هم خیلی بالا خورده‌ایم. این فساد اخلاقی الان کولاک می‌کند. این فساد اخلاقی الان نه تنها آبروی خودش و پدر و مادر را برده بلکه آبروی اجتماع را برده و ضربه به نظام جمهوری اسلامی زده است. این فساد اخلاقی یک عیب و نقص بزرگی برای ما شده است. از اینجا هم پیدا شده که تشکل خانه و خانواده کم شده است و این هم تقصیر خود بچه‌هاست که زیر بار ازدواج نمی‌روند. هم تقصیر دختر که سخت‌گیری می‌کند و هم تقصیر پدر و مادر که حرفهای خرافی می‌زنند و کارهای خرافی می‌کنند و هم تقصیر مردم که بی‌تفاوت هستند و قرآن می‌فرماید همینطور که راجع به دختر و پسر خودت باتفاوت هستی، باید راجع به دختر و پسر دیگران هم باتفاوت باشی. (وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ  یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ).

این جمله، جملۀ عجیبی است و پروردگار عالم تعهد کرده و وعده داده است که اگر جداً یک ازدواج سالمی تشکیل شود، پروردگار عالم حتماً خرج اینها را خواهد رساند. اگر اینها فقیر باشند، از راهی که گمان ندارند و از راه فضل، خدا خرج اینها را می‌رساند.

یک نکته‌ای عرض کنم که ناگهان کسی اشتباه نکند. خدا برج اینها را نمی‌رساند. این تجمل گراییها گناهش خیلی در زندگی ما بزرگ است. این تجمل گراییهاست که این اقتصاد عجیب را به ما داده است. گناه تجمل گرایی بزرگ است. قرآن می‌فرماید: (وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِکَ قَرْیَهً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُواْ فِیهَا فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِیرًا)، اگر یک قوم تجمل‌گرا شد، همین تجمل‌گراییها که الان در ازدواجها داریم. همه دارند و بالاتر از شماها دارند و پائین‌تر از شماها دارند و بالاخره زندگیمان تجمل‌گرایی شده و مخصوصاً عروسیهایمان. قرآن می‌فرماید اگر ملتی تجمل‌گرا شدند، استحقاق عذاب دارند و اینها نابود می‌شوند. از نظر اقتصادی نابود می‌شوند، از نظر اخلاق نابود می‌شوند و بالاخره فساد اقتصادی و اخلاقی برای این ملت جلو می‌آید و آن ملتی که فساد اخلاقی و فساد اقتصادی داشته باشد، معلوم است که نابود است. لذا به این برج می‌گویند و خدا برج نمی‌دهد و برای خدا مبغوض است، هم در دنیا مبغوض اوست و هم در آخرت. در سورۀ اذا وقعه می‌فرماید این تجمل گراییهاست که دود و هُرم جهنم می‌شود و باید زیر دود و هُرم جهنم بسوزد و بسازد. و اما پروردگار عالم ما را خلق کرده و آن دختر را خلق کرده با غریزۀ جنسی و آن پسر را خلق کرده با غریزۀ جنسی و باید خرج اینها را بدهد. اگر می‌بینید که لنگیم و نمی‌شود، ساده زیستی رفته است و خرج رفته است و به جای آن برج و تجمل‌گرایی آمده است و معلوم است که خدا تجمل‌گرایی را نمی‌دهد. پروردگار عالم برج را نمی‌دهد و این خودش باید از راه حرام و از راه مصائب و ورشکستگی و دزدی و رباخوری و ربا دادن و حیف و میل، برج را به دست بیاورد، که خودش حرام است و اصلاح کردنش را نیز حرام کرد. و اما اگر بنا خرج شد، هیچ کس سراغ ندارد یک آهو در بیابان با این وضع خشکسالی و با این وضع تشنگی،‌یک آهو از تشنگی مرده باشد. در این باره کتابها زیاد نوشته شده است یعنی بزرگان کتابهایی که مربوط به حیوانا است، زیاد نوشته‌اند. مخصوصاً غربیها مانند متیلینگ و امثال اینها کتاب مورچه و موریانه و کتاب زنبور عسل نوشته یعنی راجع به این حیواناتی که اجتماعی زندگی می‌کنند. و یا کتاب راجع به حشرات زیاد نوشته شده است. شما در این صد جلد کتابی که هم غربیها نوشتند و هم مسلمانها نوشتند،‌یک جا نمی‌توانید پیدا کنید که یک حشره از تشنگی و گرسنگی مرده باشد یا پلنگی و یا گرگی از گرسنگی مرده باشد. (إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّهِ الْمَتِینُ)، پروردگار عالم حتماً‌روزی هرکسی را می‌دهد. اصلاً واجب است. قاعدۀ لطف می‌گوید واجب است بر خدا که روزی بنده‌هایش و موجوداتش را بدهد. حال درخت باشد یا حیوان باشد یا انسان باشد. به اینها خرج و ساده زیستی می‌گویند. اگر ساده زیستی باشد، همین است که قرآن وعده داده است که (اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ  یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ)، تو به راستی ازدواج اسلامی بکن، ازدواج ساده زیستی و زهرایی بکن و ببین آیا خدا خرج و مخارج را می‌دهد یا نه و ببین آیا در زندگی می‌مانی یا نه! و نمی‌شود گفت که می‌ماند و این خلاف آیۀ شریفه است.

خطاب به همه، اول به پدر و مادر و بعد به اجتماع و بعد به دولت که همه باید در ازدواج مواظب جوانها باشید. (وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ  یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ). از اینکه بیکار است و نمی‌تواند اداره کند و از اینکه حال چه می‌شود، نترسید و این فکرها را نکنید. شما روی آنچه شرع گفته عمل کن و تجمل گرایی را کنار بگذارد که تجمل گرایی ما الان به اینجا رسیده که آقایی اگر بخواهد ازدواج کند، تا عمر دارد باید قرض ها و خرج عروسیش را بدهد. این ولیمه‌های غلط و این هتلهای غلط و این مهریه‌های غلط و این خرج و مخارج تجمل گرایی غلط است. نه اینکه من بگویم غلط است، بلکه همۀ روانشناسان هم می‌گویند غلط است و همۀ اقتصاددانان هم می‌گویند غلط است و هرکسی فی الجمله عقل و شعور داشته باشد، می‌گوید غلط است. معلوم است این ازدواجهای ما به غیر مصیبت هیچ ندارند و اگر مصائب را خودمان کنار بگذاریم، خرجمان را پروردگار عالم می‌دهد. هم خرج عروسی را می‌دهد و هم به دختر شوهر خوب می‌دهد و هم برای پسر زن خوب پیدا می‌شود. ما با خدا باشیم و ببینیم که چطور درست می‌شود. همۀ کارها درست می‌شود و قرآن می‌فرماید اگر متقی شدی، از راه بی‌گمان می‌رسد. (وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا  وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ)، اگر متقی شدی، خرج عالی می‌رسد از راهی که گمان نداری. من زیاد سراغ دارم که زن و شوهر درحالی که وضع مالیشان بد است و کاری ندارد اما یک زندگی شیرینی دارند چون برج ندارند و خرج را نیز خدا می‌دهد و آنجایی هم که بایدبدهد، از راه بی‌گمان می‌دهد و یک زندگی شیرینی پیدا خواهند کرد. قبلاً چنین بوده و این خرافتها تازه جلو آمده است. قبلاً این خرافتها نبود و زندگی ساده زیستی یعنی زندگی خوش و خرم داشتند.

این مقدمه طول کشید و نمی‌خواستم اینقدر دربارۀ این مقدمه صحبت کنم. آنچه می‌خواستم بگویم، اینست که دیروز گفتم، این زن و شوهر باید یک کرت در میانشان باشد و آن ایثار و گذشت و فداکاری است. باید دل یکدیگر را به دست بیاورند، باید تا می‌توانند به هم خدمت کنند، ولو به گرم گرفتن، ولو به یک لیوان آب، ولو به نصیحت کردن و به تلطف و مهربانی حرف زدن و اما مهمتر از اینها اگر نزاعی جلو آمد، کوتاه آمدن.

دیروز گفتم قرآن و روایات اهل بین نمی‌گویند که چه کسی تقصیر دارد، بلکه تقصیر با هرکه باشد، باید نزاع در خانه نباشد و اگر بخواهیم نزاع در خانه نباشد،‌باید به جای نزاع عفو و گذشت باشد. بالاتر اینکه باید ایثار و فداکاری باشد و اگر یکی بدی کرد، دیگری خوبی کند. اگر قهر جلو آمد، این ازدواج نیست و مرگ تدریجی است و زندان با شکنجه است، هم برای خانم و هم برای آقا. برای بچه‌ها هم بدتر. در خانه‌ای که در آن خانه اختلاف باشد و بچه بزرگ شود، اولاً بچه عقده‌ای می‌شود و این نزاعهای پدر و مادر به طور ناخودآگاه از ضمیر آگاه به ضمیر ناآگاه می‌رود و این را یک بچۀ دشواری می‌کند و اصلاح کردن این بچه مشکل است و این را اختلاف پدر و مادر،‌ لجاجت خانم و عصبانیت آقا و من من کردن آقا و خانم و زیر بار حرف حق نرفتن کرده است. معلوم است این ازدواجی که پیغمبر اینقدر سفارش کرده است، یک جهنم می‌شود. لذا عفو در خانه و مخصوصاً راجع به شوهر به زن و زن به شوهر باشد. اگر بخواهیم یک زندگی رفاهی و زندگی که در آن خدا باشد، اگر بخواهیم یک زندگی که در آن زندگی عنایت خدا باشد، مائیم که باید خانه‌مان تقوا داشته باشد، مائیم که باید در خانه‌مان ساده زیستی حکمفرما باشد و اما از این دو مهمتر، مائیم که باید عفو و گذشت و ایثار و فداکاری در خانه‌مان حکمفرما باشد و وقتی چنین شد، از راهی که گمان نداریم، پروردگار عالم لطف می‌کند. این حرف من هم نبود بلکه آیات قرآن بود و این آیه را فراموش نکنید که (إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم)، می‌خواهید مورد رحمت و عنایت خدا باشید، می‌خواهید رحمت خدا در خانۀ شما نازل باشد، عفو داشته باشید. قرآن می‌فرماید کم است، صفح داشته باشید، باز می‌فرماید کم است، غفران داشته باشید. اگر یکی بدی کرد، دیگری خوبی کند. شما را به خدا قسم اگر این آیۀ شریفه در اجتماع ما حکمفرما شود، آیا پنجاه درصد مشکلات حل می‌شود یا نه؟! من یقین دارم و قسم می‌خورم که حل می‌شود.

نسئلک اللّهم و ندعوک باسمک العظیم الأعظم الأعز الأجل الأکرم

بحق الحسین و علی بن الحسین، یا الله

یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلوبنا علی دینک